Zorgmijding tijdens lockdown leidt tot meer amputaties

Tijdens de eerste lockdown was er alleen spoedzorg beschikbaar. In de periode daarna durfden veel patiënten hun podotherapeut of medisch pedicure niet te bezoeken. Verschillende ziekenhuizen rapporteren sindsdien veel meer amputaties dan gewoonlijk.

De diabetische voet is kwetsbaar. Het is belangrijk dat diabetespatiënten en -zorgverleners extra aandacht besteden aan preventie. “Er is een speciale zorgmodule voor de diabetische voet”, vertelt Margreet van Putten, arts en onderzoeker en voormalig hoofd van de opleiding Podotherapie aan Fontys Hogescholen. “Het is een praktisch document dat, mits het goed wordt gevolgd, resulteert in minder ernstige voetproblemen.”

Geen gevoel als oorzaak

Een van de eerste complicaties bij mensen met diabetes is het verlies van het oppervlakkige gevoel. Doordat je bijvoorbeeld niet merkt dat er een steentje in je schoen zit kunnen er gemakkelijk wondjes ontstaan.

Omdat je geen pijn ervaart, kan dit mensen makkelijk ontgaan. Een onopgemerkt wondje kan leiden tot amputatie en zelfs tot de dood”, waarschuwt Van Putten. Zodra een wondje gaat ontsteken kan dit leiden tot ernstige bloedvergiftiging. Het is van groot belang dat onderliggende vaatproblemen bij elke diabetespatiënt met een voetwond tijdig wordt uitgesloten. “Dagelijks je voeten controleren is daarom van levensbelang.”

Noodzakelijke voetzorg

Mensen met een verhoogd risico op een voetwond moeten worden doorverwezen naar de podotherapeut. Deze doet uitgebreid voetonderzoek met voortgangscontroles en werkt samen met een medisch pedicure voor medisch noodzakelijke voetzorg.

De podotherapeut geeft ook advies met betrekking tot juiste schoenen en hulpmiddelen, zoals zolen en ortheses. “Goede schoenen zijn altijd belangrijk, maar ze zijn extra belangrijk voor mensen met kwetsbare voeten”, stelt Van Putten.

Kennis is macht

Daarnaast heeft de podotherapeut als extra taak: de educatie en voorlichting van andere zorgprofessionals én patiënten. “Weten waar je op moet letten als diabetespatiënt is enorm belangrijk. Wat moet je doen als je een rode plek, een dikke teen, een zwelling of een blaar hebt. Hoe controleer je je voeten? Wat kun je doen om te voorkomen dat je wondjes krijgt en wat moet je doen als je een wondje hebt.”

Zelf controleren

Dagelijkse voetcontrole is noodzakelijk om problemen te voorkomen of tijdig op te merken. “Om ervoor te zorgen dat mensen hun voeten niet vergeten, heeft een van de grote podotherapiepraktijken een speciale applicatie ontwikkeld, genaamd Diabetes Voetencheck”, vertelt Van Putten.

Deze applicatie biedt patiënten informatie over hoe je je voeten moet controleren. Als je denkt dat er iets niet goed is, is het mogelijk om een foto te delen. Een diabetespodotherapeut beoordeelt vervolgens alle gegevens en de foto. Bij een afwijking krijgt de patiënt het advies snel een afspraak te maken bij de podotherapeut. Want voorkomen is beter dan genezen.”